نشریه 729 یک راهنمای جامع برای طراحی لرزهای دیوارهای غیرسازهای است که به بررسی ویژگیهای المانهای بنایی و رفتار دیوارهای غیرمسلح در برابر نیروهای زلزله پرداخته است. این ضابطه، دستورالعملهای اجرایی لازم را برای طراحی و اجرای دیوارهای مقاوم به زلزله فراهم میآورد. براساس ضابطه 729، دیوارها باید مسلح به میلگرد بستر باشند تا بتوانند در برابر بارهای ناشی از زلزله مقاومت لازم را از خود نشان دهند و پایداری ساختمان را تضمین کنند.
ویژگیهای المانهای بنایی در ضابطه 729
در این بخش، ضابطه 729 به تشریح ساختار دیوارهای بنایی غیرسازهای میپردازد؛ ترکیب مصالح (آجر، بلوک، ملات)، مشخصات فیزیکی آنها، مانند مقاومت فشاری، مدول الاستیک و مدول گسیختگی، و اهمیت چیدمان و زیرسازی صحیح بیان شده است. برای مثال، ضخامت ملات بستر نباید از ۱۶ میلیمتر بیشتر باشد تا ضرایب مقاومت بهینه شوند. این شناخت بنیادی، بستری است برای فهم اینکه چرا دیوارها باید مسلح شوند و چگونه رفتارشان تحت نیروهای لرزهای تغییر میکند.
رفتار دیوارهای بنایی غیرمسلح در برابر نیروی لرزهای
ضابطه 729 به بررسی دقیق رفتار دیوارهای بنایی غیرمسلح (یعنی فاقد میلگرد بستر یا دیگر تقویتها) میپردازد؛ دو حالت مهم عبارتاند از:
خارج از صفحه: دیوارهایی که تحت نیروهایی عمود بر سطحشان قرار میگیرند، معمولاً شکلپذیری پایین و مقاومت کمی دارند.
داخل صفحه: در این حالت دیوارها مانند عناصر برشی عمل میکنند؛ اما شکلپذیری محدود و احتمال خرابی ناگهانی دارند.
مطالعه این بخش به مهندس کمک میکند تا نیاز به مسلحسازی و تدابیر مقاومسازی را درک کند.
دیوارهای بنایی مسلح در ضابطه 729: مزایا و الزامات
ضابطه 729 به دیوارهایی که با میلگرد بستر یا سایر تقویتها تجهیز شدهاند میپردازد؛ مسلحکردن دیوار باعث افزایش شکلپذیری، جذب انرژی بیشتر، کاهش ترکهای ناشی از انبساط یا ارتعاش میشود.
در عین حال، الزامات اجرایی مشخص شدهاند: نوع و چیدمان میلگرد، نحوه اتصال، اثر بازشوها، پیوند ممتد بلوکها، و نکات مربوط به اجرای صحیح. این بخش ابزار لازم برای طراحی بهتر را در اختیار میگذارد.
محاسبات مقاومت و سختی در ضابطه 729
کاربر با فرمولها و جداول ضابطه 729 آشنا میشود؛ مثلاً نحوه محاسبه مقاومت فشاری دیوار بر اساس نوع واحد بنایی، ضخامت ملات، و دوغاب.
محاسبه مدول گسیختگی، مدول الاستیک، مقطع موثر و خالص، و چیدمان بلوکها مطرح شده است. این بخش برای طراح بسیار کاربردی است زیرا به تعیین ظرفیت باربری دیوارها کمک میکند.
جزئیات اجرایی، اتصال دیوار به سازه و الزامات نیروی لرزهای
در این عنوان، ضابطه 729 تأکید دارد بر نکات اجرایی مهم: دیوار به چگونه به سازه اصلی متصل شود، درزهای انبساط، مهارهای لازم، ممنوعیت برخی روشها (مثلاً استفاده از والپست در بعضی شرایط) و اینکه دیوارها باید به میلگرد بستر مجهز باشند تا نیروهای جانبی را منتقل کنند.
وال مش در کدام بخش نشریه 729 قرار دارد؟
در نشریه 729، بخشهایی که به وال مش پرداختهاند در ویرایشهای جدید و بهویژه در ضوابط بهروزرسانی شده وارد شدهاند. در ویرایش 1401 نشریه 729، برای نخستین بار روش وال مش بهعنوان یکی از سیستمهای نوین برای مقاومسازی دیوارهای غیرسازهای در برابر نیروهای لرزهای معرفی شده است.
نتیجهگیری کلی از نشریه 729
نشریه 729 راهنمایی جامع و ضروری برای طراحی لرزهای دیوارهای غیرسازهای است که بر اهمیت مقاومسازی این دیوارها در برابر نیروهای لرزهای تأکید دارد. این ضابطه با بررسی ویژگیهای مختلف دیوارهای بنایی، از جمله رفتار آنها در برابر نیروهای زلزله و الزامات طراحی برای مقاومسازی، به مهندسین و طراحان کمک میکند تا ساختارهای مقاوم و ایمنی در برابر بحرانهای لرزهای ایجاد کنند. برای دانلود نشریه 729 در سایت ما روی لینک دانلود این ضابطه کلیک بفرمایید.