نشریه 714، یک استاندارد ضروری برای طراحی و اجرای نماهای ساختمانی است که به جزئیات دقیق اجرای نما و سازهها میپردازد. این دستورالعمل با در نظر گرفتن بارهای مختلف مانند لرزه، باد و ضربه، و همچنین عوامل محیطی، روشهایی برای تضمین پایداری و ایمنی نماها ارائه میدهد. با توجه به اهمیت این استاندارد در کیفیت ساخت، آشنایی دقیق با آن برای مهندسین و کارشناسان ساخت و ساز امری ضروری است.
رایش اول نشریه 714 (ضابطه 714) در سال 1395 توسط مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و سازمان برنامه و بودجه تدوین و منتشر شد. پس از پنج سال، این دستورالعمل تحت آزمایشها و مطالعات مختلف قرار گرفت و روشهای طراحی و الزامات عملکردی آن بهروز شد. در ویرایش 1401، علاوه بر بهروزرسانی روشهای نوین اجرای نما در ساختمانها، دستورالعمل طراحی سازهای آنها الزامی گردید. یکی از تغییرات مهم این نسخه، معرفی روش وال مش و ارائه فرمولهای محاسبه و دیتیلهای اجرایی آن بود که بهعنوان یکی از روشهای نوین در طراحی نما، بهروزرسانی و جزو الزامات اجرایی قرار گرفت.
توضیحی مختصر از 12 فصل، ضابطه 714
نشریه 714 مجموعهای از ضوابط و استانداردهای مهم برای طراحی و اجرای نماهای ساختمانی است که به جزئیات فنی و اصولی آنها پرداخته است. در ادامه، بهطور خلاصه، هر یک از 12 فصل این نشریه را بررسی کرده و نکات کلیدی آن را برای درک بهتر و استفاده بهینه توضیح میدهیم.
فصل اول – کلیات
این فصل به تعریف اهداف و دامنه کاربرد ضوابط و مقررات مربوط به طراحی و اجرای نماهای ساختمانها میپردازد. بهطور کلی، نماهای ساختمانها نه تنها تأثیر زیادی بر زیبایی شهری دارند، بلکه نقش کلیدی در ایمنی و عملکرد ساختمانها ایفا میکنند. این فصل به معرفی اصطلاحات و مفاهیم پایهای پرداخته و توجه به انتخاب مصالح، شیوههای اجرا، شرایط زیستمحیطی و تأثیرات آنها بر پایداری نماها را مورد تأکید قرار میدهد.
فصل دوم – الزامات اجزای نما
در این فصل به اجزای مختلف نما و الزامات آنها پرداخته میشود. تمامی اجزای یک نما، شامل مصالح، اتصالات، زیرسازی، پوششها و مهاربندیها باید مطابق با استانداردهای مشخص طراحی و اجرا شوند. علاوه بر این، این بخش به بررسی نحوه اجرای دقیق نماها با توجه به نیازهای عملکردی، ایمنی و حفظ زیباییشناسی در طول زمان میپردازد. توجه ویژهای به نحوه نصب، باربری صحیح و مقاومت در برابر عوامل محیطی صورت میگیرد.
فصل سوم – بارهای وارد بر اجزای نما و معیارهای پذیرش
این فصل به تحلیل بارهای مختلفی که بر نماها وارد میشود، مانند بارهای ثقلی، جانبی (باد و زلزله)، ضربه و سایر نیروها میپردازد. بهطور ویژه، تأکید بر بارهای لرزهای و نحوه طراحی برای مقاومت در برابر آنها است. علاوه بر این، معیارهای پذیرش برای نماها بر اساس قدرت تحمل این بارها و نحوه توزیع بارها در اجزای مختلف نما ذکر شده است تا ایمنی و پایداری در بلندمدت تضمین شود.
فصل چهارم – الزامات طراحی و اجرای نمای سنگی
این فصل به بررسی نمای سنگی به عنوان یکی از مصالح سنتی در نماهای خارجی میپردازد. شرایطی که برای نصب و اتصال سنگها در نماها باید رعایت شود، شامل انتخاب سنگ با توجه به خواص فیزیکی و مکانیکی، ضخامت مناسب، شیوههای اتصال به سازه و مهار مناسب در برابر نیروهای جانبی است. همچنین نکاتی درباره تهویه مناسب برای جلوگیری از مشکلات رطوبتی و عوامل محیطی، مانند تغییرات دمایی و تغییرات آب و هوایی، در این فصل بررسی میشود.
فصل پنجم – الزامات طراحی و اجرای نمای آجری
در این بخش، استفاده از آجر در نماهای ساختمانها و جزئیات فنی آن بررسی شده است. از جمله ویژگیهای مهمی که در طراحی و اجرای نمای آجری باید در نظر گرفته شود، میتوان به روشهای نصب، ضخامت دیوار، سیستمهای زهکشی برای جلوگیری از تجمع رطوبت، نحوه اتصالات و مقاومت در برابر تغییرات حرارتی اشاره کرد. این فصل همچنین بر طراحی دقیق زیرسازی برای جلوگیری از خرابیهای زودهنگام و افزایش عمر مفید نما تأکید دارد.
فصل ششم – الزامات طراحی و اجرای نمای سیمانی
به انواع اندودهای سیمانی برای نماهای ساختمان میپردازد. از آنجایی که نمای سیمانی در معرض تغییرات شدید دما و رطوبت قرار دارد، ویژگیهایی همچون مقاومت در برابر ترکخوردگی، جذب رطوبت و مقاومت در برابر ضربه و فرسایش در شرایط محیطی متغیر مورد توجه قرار میگیرد. همچنین، این فصل به استفاده از سیمانهای خاص برای افزایش دوام نما و تکنیکهای اجرای صحیح نما با اندود سیمانی میپردازد.
فصل هفتم – الزامات طراحی و اجرای نمای سرامیکی
سیستمهای نمای سرامیکی، شامل روشهای خشک و تر نصب، بررسی میشود. سرامیکها به دلیل ویژگیهایی مانند مقاومت در برابر آب و هوا و سهولت در تمیزکاری، یکی از محبوبترین مصالح برای نماهای خارجی هستند. این فصل به شرایط اتصال سرامیکها به سازه، فاصلهها، درزهای انبساط، روشهای اجرای استاندارد و نکات حفاظتی برای جلوگیری از آسیب به سرامیکها میپردازد.
فصل هشتم – الزامات طراحی و اجرای نمای کامپوزیت
پانلهای کامپوزیت که از ترکیب مواد مختلف ساخته میشوند، مزایای زیادی از جمله سبک بودن و مقاومت در برابر شرایط جوی دارند. این فصل به ویژگیهای پانلهای کامپوزیتی، روشهای اتصال آنها به سازه، ضخامت مناسب، خواص حرارتی، صوتی و همچنین مهار نیروهای جانبی پرداخته و معیارهای لازم برای طراحی این نوع نماها را ارائه میدهد. توجه به ایمنی در برابر باد و زلزله در طراحی نمای کامپوزیت نیز یکی از ارکان این فصل است.
فصل نهم – الزامات طراحی و اجرای نمای شیشهای
سیستمهای نمای شیشهای مانند دیوارهای پردهای و پنجرههای شیشهای از دیدگاه طراحی، انتخاب شیشه، اتصالات، مقاومسازی در برابر نیروهای جانبی و همچنین نحوه اجرای صحیح آنها بررسی میشود. شیشهها باید قادر به تحمل تغییرات دمایی، باد، لرزشها و همچنین تأثیرات زلزله باشند. این فصل همچنین به جزئیات مهار شیشهها و شرایط نصب صحیح برای جلوگیری از شکستگی و خرابیهای احتمالی پرداخته است.
فصل دهم – الزامات طراحی و اجرای نمای بتنی پیشساخته
در این فصل، نمای بتنی پیشساخته و نحوه تولید و نصب آنها مورد بررسی قرار میگیرد. پانلهای بتنی پیشساخته به دلیل ویژگیهایی مانند استحکام و مقاوم بودن در برابر آتش و شرایط جوی برای ساختمانها کاربرد دارند. این فصل به نحوه اتصال این پانلها به سازه اصلی، کنترل کیفیت در کارخانه تولید، شرایط حمل و نصب آنها و همچنین ارزیابی بارهای وارده پرداخته است.
فصل یازدهم – الزامات طراحی و اجرای نماهای خاص
این فصل به نماهای خاصی که از مصالح غیرمعمول یا سیستمهای خاص مانند نماهای نمای اتیکس (ETICS)، نمای کامپوزیت GFRC و دیگر نماهای پیشرفته پرداخته است. این نوع نماها نیاز به جزئیات خاص در طراحی و اجرای آنها دارند و باید از نظر مهار بارهای جانبی، حرارت، رطوبت و شرایط محیطی متغیر، از پایداری بالایی برخوردار باشند.
فصل دوازدهم – ضوابط طرح و اجرای دیوارهای نگهدارنده نما
دیوارهای نگهدارنده برای حفاظت از نماها در برابر تغییرات و نیروهای خارجی نقش مهمی دارند. این فصل به تحلیل نحوه طراحی دیوارهای نگهدارنده نما، ویژگیهای اتصالات، میلگرد بستر، والپستها و شرایط نگهداری نما در شرایط مختلف محیطی و جوی میپردازد. اجرای صحیح این دیوارها برای پایداری بلندمدت نما ضروری است.
این فهرست به شما کمک میکند که هنگام مطالعه نشریه 714، به راحتی به جزئیات و نکات مهم هر فصل دسترسی داشته باشید.