نشریه «دستورالعمل طراحی و اجرای ملات مسلح شده با مش الیاف شیشه برای مهار دیوارهای بلوکی» بهعنوان راهنمایی جامع و فنی در شهریورماه 1403 منتشر شد تا چالشهای پیشین در اجرای سیستم وال مش را رفع کند. طراحی و اجرا، ابتدا در استاندارد 2800 و ضابطه 819 معرفی شد و به دلیل مزایای آن، مورد توجه مهندسان قرار گرفت. اما به دلیل ابهامات و نبود جزئیات کافی، این سیستم پس از اصلاح در نشریه 714، همچنان با مشکلاتی مواجه بود، تا اینکه در آذرماه 1402 ممنوع شد. این نشریه جدید با ارائه الزامات دقیق، مادهها و تبصرهها، فرآیند اجرا را برای مهندسان، ناظران و کارفرمایان هموار کرده و امکان اجرای اصولی این سیستم را مطابق با استانداردهای روز فراهم میکند.
نشریه وال مش چه تاریخچه ای دارد؟! چه شد که تایید شد؟
تسلیح دیوارها با شبکه الیاف شیشه به عنوان یک فناوری نوین و جایگزین سیستمهای سنتی مانند وال پست، از ابتدا در استاندارد 2800 و ضابطه 819 به مهندسان معرفی شد. این روش بهویژه در افزایش مقاومت دیوارها در برابر بارهای جانبی مانند باد، طوفان و زلزله تأثیر بسزایی دارد. با وجود استقبال مهندسان، نقصهای موجود در ضوابط و عدم اطلاعات کافی، مشکلاتی ایجاد کرد که در نشریه 749 برخی از این ابهامات رفع شد.
اما به دلیل سوء استفاده ها و خطاهای اجرایی، مرکز تحقیقات مسکن در آذر 1402 استفاده از وال مش را ممنوع اعلام کرد. در نهایت، نشریه تخصصی در شهریور 1403 منتشر شد که الزامات دقیق طراحی و اجرای این سیستم را مشخص کرد و استانداردهای لازم را برای استفاده صحیح از آن فراهم ساخت.
معرفی دستورالعمل طراحی و اجرای ملات مسلح شده با مش الیاف شیشه برای مهار دیوارهای بلوکی
با وجود چالشها و ابهاماتی که در استانداردها و نشریههای پیشین وجود داشت، به ویژه در انتخاب مواد و مصالح مناسب برای سیستم وال مش، خطاهای زیادی در اجرا مشاهده شد. برای رفع این مشکلات، دستورالعمل «طراحی و اجرای ملات مسلح شده با مش الیاف شیشه برای مهار دیوارهای بلوکی» در شهریورماه 1403 توسط مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی منتشر شد.
این دستورالعمل بهعنوان مرجع اصلی، الزامات و ضوابط دقیق برای طراحی و اجرای سیستم وال مش را ارائه میکند تا دیوارهای بلوکی در برابر بارهای جانبی، مانند زلزله و باد، تقویت شوند. این نشریه بهویژه بر استفاده از مش الیاف شیشه تأکید دارد و تمامی روشها و اصول اجرایی مرتبط با آن را شرح میدهد. دستورالعمل بهطور کامل، ضوابط طراحی، اجرای دقیق و کنترل کیفیت را برای دیوارهای مسلح شده با این روش فراهم کرده و گامی بزرگ در جهت رفع ابهامات و ایجاد استانداردهای مشخص برای آن برداشته است.
فصل اول: الزامات و ضوابط طراحی
در فصل اول، الزامات و ضوابط طراحی وال مش برای تقویت دیوارهای بلوکی با مش الیاف شیشه بیان شده است. این فصل شامل توضیحات دقیق در مورد نحوه محاسبه مقاومت دیوارها در برابر بارهای جانبی، مانند باد و زلزله، و همچنین مشخصات فنی الیاف شیشه و پوششهای مورد نیاز برای بهبود عملکرد دیوار است. ملاحظات کلی و الزامات فنی، همچنین نحوه محاسبه طول و ارتفاع دیوارهای مسلح شده، در این بخش ارائه شدهاند. در نهایت، ضوابط اجرایی برای تأمین ایمنی و کارایی دیوارها در برابر نیروهای جانبی نیز مورد بررسی قرار گرفته است.
فصل دوم: محاسبه طراحی دیوار
این فصل، بهطور خاص به محاسبات طراحی دیوارهای داخلی و خارجی پرداخته است. این فصل جداولی ارائه میدهد که حداقل سطح مقطع مش الیاف شیشه مورد نیاز برای تسلیح دیوارها را نشان میدهد. همچنین، میزان بارهای وارد شده از سوی باد و زلزله و نحوه توزیع آنها در دیوارهای مختلف، در این فصل مورد بررسی قرار گرفته است. هدف این فصل ساده سازی فرآیند محاسبات برای مهندسان است تا آنها بتوانند بهراحتی طراحیهای خود را بر اساس شرایط محیطی و جغرافیایی انجام دهند.
فصل سوم: جزئیات اجرای دیوار
جزئیات دقیق و ضوابط اجرایی نحوه نصب مش الیاف شیشه روی دیوارها، از جمله دیوارهای داخلی، خارجی، جانپناهها و دیوارهای مشرف به ساختمانهای مجاور، بیان شده است. این فصل به نحوه نصب مشها، انتخاب مصالح مناسب، و تأمین استحکام دیوار در برابر بارهای جانبی مانند زلزله و باد میپردازد. جز این، روشهایی برای جلوگیری از ترک خوردگی در نازککاری و نصب مش در دیوارهایی با پنجره و سایر سازهها شرح داده شده است.
فصل چهارم: ضوابط مش الیاف برای مسلح کردن دیوار
بهطور کامل به ضوابط انتخاب مش الیاف شیشه و پلاسترهای استفاده شده در والمش میپردازد. این فصل بهویژه بر لزوم استفاده از مشهای الیاف شیشه مقاوم به قلیا و پلاسترهای استاندارد تأکید دارد تا از کاهش کیفیت و خطرات ناشی از انتخاب مصالح غیر استاندارد جلوگیری شود. مشخصات فنی دقیق الیاف شیشه و پلاسترهای مورد استفاده در این سیستم، از جمله مقاومت کششی و مدول یانگ، بررسی میشود.
این نشریه با ارائه جزئیات کامل در زمینه طراحی، اجرا و انتخاب مصالح، به مهندسان و کارفرمایان این امکان را میدهد که با رعایت استانداردها و ضوابط دقیق، این سیستم را بهدرستی پیادهسازی کنند و از ایمنی و دوام سازههای خود اطمینان حاصل نمایند.
رفع ممنوعیت و انتشار دستورالعمل جامع وال مش در سال 1403
روش وال مش که بهعنوان یک فناوری نوین در تقویت دیوارهای بنایی شناخته میشود، در سالهای اخیر به دلیل نبود استانداردهای دقیق در طراحی، اجرا و کنترل کیفیت، با چالشهای جدی مواجه شد. این نقصها، به ویژه در انتخاب صحیح مش الیاف و پلاستر، مشکلاتی را در کیفیت اجرا و ایمنی سازهها ایجاد کرد. همچنین، ضعف در روشهای محاسباتی باعث بروز اشتباهات فاحش در پروژهها گردید. در پی این مسائل و سوءاستفادههای متعدد از مصالح غیر استاندارد، در آبان 1402 استفاده از والمش ممنوع شد.
اما با احساس نیاز به یک دستورالعمل جامع، در شهریور 1403، دستورالعمل «طراحی و اجرای ملات مسلح شده با مش الیاف شیشه برای مهار دیوارهای بلوکی» منتشر شد. این دستورالعمل با ارائه ضوابط دقیق، جداول طراحی و روشهای اجرایی استاندارد، تمامی ابهامات پیشین را رفع کرده و شرایط استفاده ایمن و مؤثر از این فناوری را فراهم ساخت. انتشار این دستورالعمل موجب رفع ممنوعیت وال مش و ایجاد اعتماد در جامعه مهندسی شد.
استانداردسازی مش الیاف و پلاستر در دستورالعمل وال مش
یکی از مشکلات اصلی در روش نوین مهار دیوار های غیر سازه ای، عدم وجود ضوابط دقیق برای تشخیص استاندارد بودن مش الیاف و پلاستر بود. این کمبودها، که موجب استفاده از مصالح غیر استاندارد، بهویژه مشهای الیاف فاقد مقاومت قلیایی، میشد، باعث بروز مشکلات کیفی و تهدیدات ایمنی در سازهها گردید و منجر به ممنوعیت استفاده از این روش در آبان 1402 شد. در فصل چهارم دستورالعمل «طراحی و اجرای ملات مسلح شده با مش الیاف شیشه برای مهار دیوارهای بلوکی»، ضوابط دقیق برای انتخاب مش الیاف شیشه و پلاستر، شامل الزامات مقاومت قلیایی، استحکام کششی و دوام در شرایط مختلف، ارائه شده است. این ضوابط امکان اجرای استاندارد و ایمن این روش را فراهم میآورد.
جمعبندی نشریه وال مش
دستورالعمل طراحی و اجرای ملات مسلح شده با مش الیاف شیشه برای مهار دیوارهای بلوکی با هدف استانداردسازی و رفع چالشهای روش وال مش منتشر شد. این نشریه تمامی ضوابط طراحی، اجرای استاندارد و انتخاب مصالح مناسب را ارائه کرده و با شفاف سازی جزئیات فنی و اجرایی، مشکلات استفاده از مشهای غیر استاندارد را حل کرد. انتشار این نشریه نه تنها استفاده ایمن از این سیستم را تضمین میکند، بلکه گامی مؤثر در بهبود کیفیت ساخت و ساز به شمار میآید.